Yaşlılık döneminin en büyük güvencesi olan emekli aylığı hesaplama sistemlerinde yapılan değişiklikler, alt sınır aylıklarını küçülten bir etki yapmıştır. 2008 sonrası sigortalı süresi uzadıkça, alt sınır aylıkların giderek küçülmesi karşısında, 2019 yılından itibaren sistem dışı bir ödeme biçimi olan en az aylık ödemesi getirilmiştir. En az aylık ödemesine yapılan artışların diğer emekli gruplarına yansıtılmaması, prim kazançları ve prim ödeme gün sayısı fazla olan emeklileri korumasız bırakmıştır. Alt sınır aylıkları gerçek değerine ulaştırılmalıdır. Öncelikle, aylık hesaplama sistemi değiştirilmeli ve yapılacak zamlar bütün emeklilere yansıtılmalıdır. En az aylık ödemesi, seyyanen artışa dönüştürüldüğünden, prim kazancı ve prim ödeme gün sayısı fazla olan emeklilerin aylıklarına son düzenlemeden herhangi bir artışın yapılmaması, yeni bir mağduriyetin yaratılmasına neden olmuştur.
Sisteme dayanmayan en az aylık ödemeleri, norm ve standart birliğini bozmuş ve emekliler arasında kıyaslama yapılmaya başlanmıştır. Ödenen prim kazançlarına göre hesaplanan emekli aylıkları incelendiğinde, asgari ücret ile asgari ücretin 2-3 katına kadar prim ödemiş emeklilerin aylıklarına en son yapılan düzenlemeden herhangi bir artış yapılmadığından, 7.500 TL üzerinde aylık alanların itirazları ile karşılaşılmıştır.
En az aylık ödemesi uygulamasıyla birlikte, prim kazanç seviyeleri ve prim ödeme gün sayılarına göre hesaplanan emekli aylıkları arasındaki makas kapatılmış, fazla prim ödeyen emekliler korumasız kalmıştır. Emekli aylığı artış sistemi bilimsel ve objektif kriterlere göre yapılmadığından, emekli aylıkları arasında olması gereken denge korunamamıştır.
Emekli aylığı alanların %65’inin aynı aylığı alması, bir sistem sorunu olarak değerlendirilmelidir. Aylık hesaplama ve artış parametreleri yeniden masaya yatırılmalı ve doğru kurgularla kendi içinde eşitliği esas alan değişikliklere gidilmelidir. Yüksek prim ödeyenleri cezalandıran değil, emeklileri birlikte koruyan gösterge sistemine dönülmelidir.
